แข่งเรือแข่งพายแข่งได้
แต่แข่งบุญแข่งวาสนาแข่งไม่ได้
สุภาษิตบทนี้ในทรรศนะของข้าพเจ้า
มีความคิดเห็นว่าถูกต้องแล้วตามธรรม
เพราะสิ่งหนึ่งเป็นสิ่งที่แข่งได้
แต่อีกสิ่งหนึ่งเป็นสิ่งที่แข่งไม่ได้
เพราะไม่ได้มีไว้ให้แข่งกับใคร
บุญ คือชื่อของความสุข หรืออีกนัยหนึ่งคือ
เครื่องมือในการชำระจิตใจให้ผ่องใส
วาสนา ตามความหมายดั้งเดิมในภาษาพระนั้นแปลว่า นิสัยความเคยชิน
ซึ่งทั้ง บุญ และ วาสนา นี้ จึงเป็นเรื่องของใครของมันต่างคนต่างต้องทำเอาเอง ไม่ต้องไปแข่งกับใครเค้า
บุญ พึงต้องสะสม เพื่อเป็นเสบียงไว้ในการเดินทางว่ายน้ำไปสู่ฝั่งอันเกษม อันได้แก่ ทาน ศีล และภาวนา เป็นต้น
วาสนา พึงต้องแก้ไข คือ แก้ความเคยชินในอันที่จะประพฤติกายทุจริต วจีทุจริต และมโนทุจริตให้ทุเลาเบาบางลงเท่าที่จะเป็นไปได้
แต่หากยังอยากจะแข่งก็จงแข่งกับตัวเองนั่นแหละ ต้องทำวันนี้ให้ชนะเมื่อวานให้มีดีขึ้น ๆ ให้จิตใจมันสูงขึ้นไป ๆ
ฉะนั้น
แข่งกับคนอื่นก็ไปแข่งเรือแข่งพาย
แข่งได้ตลอดกาลนานไม่มีสิ้น
แต่บุญวาสนาต้องแข่งกับตนเอง
แข่งจนสูงสุดหยุดการเวียนว่าย
เป็นอันสุดสิ้นทุกการแข่งทั้งหลาย.
ครูเบิร์ด
